دهانشویه پاک کننده پلاک دندان: مزایا و تعداد دفعات استفاده از دهانشویه
برای برخی از افراد، روال رسیدگی به دندان‌های شان به این شکل است: مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشو با دهانشویه. و هنگامی که شستشو با دهانشویه را فراموش می کنید، با نبود آن طعم دلچسب مینت در دهان‌تان، آن حس خوب قبل را نداشته و تقریباً یک جای کار می لنگد! اما بسیاری از مردم برایشان جای سوال است که آیا واقعاً نیاز به استفاده روزانه از دهان شویه می باشد یا خیر؟ مطمئناً، وقتی دهانشویه به درستی استفاده شود، می تواند به مهار بیماری‌های دهان و پوسیدگی دندان کمک کند.
طیف وسیعی از دهان شویه‌ها وجود دارشته که از تجمع جرم و رسوب جلوگیری می کند و می تواند به عنوان محافظ در برابر حفره ها و ضعیف شدن مینای دندان عمل کند. مسواک زدن به تنهایی کارساز نیست و برای میکروب‌های ایجاد کننده پلاک، که هر 1-2 ساعت دو برابر می شوند کاری از دستش برنمی آید. برای جلوگیری از تجمع جرم و رسوب، طیف وسیعی از دهانشویه های از بین برنده رسوب را می توان امتحان کرد که از تشکیل جرم و رسوب بر روی دندان ها جلوگیری کند. از همین امروز استفاده از دهان شویه مورد نظر خود را شروع کرده و از دندان های خود در برابر تجمع پلاک و شکل گیری جرم محافظت کنید.
پلاک در مقابل جرم؟
جرم اساساً پلاکی است که بدون درمان و رسیدگی رها شده و در سطح محکم و سخت تری روی دندان قرار گرفته است که فقط دندانپزشکان می توانند آن را بردارند. پلاک یک لایه ضخیم روی دندان بوده که از بزاق و ذرات غذایی به دام افتاده تشکیل شده است که در بالا و زیر خط لثه جمع می شوند. برای از بین بردن پلاک می توان با مسواک زدن ملایم، نخ دندان یا شستشو با دهان شویه بهره برد، درغیر این صورت پلاک به جرم سفتی تبدیل می گردد. اسید پلاک می تواند بلافاصله بعد از غذا به دندان حمله کند. اگر بعد از غذا بلافاصله تمیز نشود، می تواند مینای دندان را شکسته و منجر به حفره شود. همچنین پلاک به لثه آسیب می رساند و می‌تواند منجر به شکل گیری لثه‌های قرمز و متورم شود که هنگام مسواک زدن و برخورد به لثه خونریزی کرده و یا حتی منجر به عقب رفتن لثه می شود.
جرم زرد رنگ است و روی خط لثه ظاهر می شود. پلاکی است که برداشته نشده و از رسوبات معدنی بزاق سفت شده است. جرم در صورت برداشته نشدن به رشد و آهکی شدن ادامه می دهد. جرم را فقط متخصصان دندانپزشکی و ابزارهای حرفه ای آنها می تواند از روی دندان های شما بردارند. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، شستشو با دهان شویه و استفاده از خمیردندان کنترل کننده جرم می تواند از این امر جلوگیری کند.
انواع دهانشویه
باورش سخت است ولی تقریباً نیمی از جمعیت از بوی بد دهان رنج می برند. اگرچه به نظر می رسد با دادن محلول های دهان شویه به نیمی از کشور مشکل به همین آسانی حل شود، اما به نظر می رسد که استفاده از دهان شویه در واقع به همین سادگی ها هم نیست. در حقیقت، دهان شویه های متنوعی برای ارتقا جنبه های مختلف سلامت دهان و دندان وجود دارد. بنابراین باید دانست چه نوع دهان شویه هایی در بازار وجود دارد؟ بسته به استفاده تان می توانید دهان شویه ای متناسب با نیاز خود را پیدا کنید. در اصل 4 نوع دهان شویه وجود دارد:
دهان شویه حساسیت زدا
برای کاهش حساسیت می توانید از دهان شویه حاوی آرژنین (Arginine) استفاده کنید. این ماده توانایی این را داشته که توبول های عاجی مکان های حساس را مهر و موم می کند. بهتر است در مورد استفاده از دهان شویه حساسیت زدا با دندان پزشک خود مشورت کنید تا بهترین نتیجه را از استفاده این محصول داشته باشید.
شستشوی فلوراید
برای محافظت بیشتر در برابر پوسیدگی دندان، این نوع دهانشویه معمولاً حاوی حدود 05/0 درصد سدیم فلوراید (NaF) است. برای کسانی که در از بین بردن پوسیدگی دندان مشکل دارند، این دهان شویه به درد آنها می خورد.
دهان شویه آرایشی
این دهانشویه همیشه لزوماً با میکروب های دهان شما مقابله نمی کند، اما نفس شما را خنک و خوش بو و شاداب خواهد کرد. با این حال، دهانشویه های آرایشی به جای از بین بردن باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان، فقط بوی بد دهان را ازبین می برند.
دهان شویه سفید کننده
یک روش محبوب برای سفید کردن دندان در خانه استفاده از دهان شویه سفید کننده است. این نوع شستشو شامل یک ماده سفید کننده بوده که معمولاً به آن پراکسید هیدروژن می گویند. این ماده با گذشت زمان به سفید شدن دندان ها و از بین بردن لکه ها کمک می کند.
دهانشویه ضد پلاک
این دهان شویه از جمع شدن پلاک جلوگیری می کند، که به طبع به جلوگیری از التهاب لثه منجر خواهد شد. مواد فعال موجود در دهان شویه عبارتند از: تیمول (Thymol)، تریکلوسان (Triclosan)، کلرید ستیل پیریدینیم (Cetylpyridinium Chloride)، کلرهگزیدین (Chlorhexidine) و غیره.
جوانب مثبت استفاده از دهانشویه ضد پلاک
- با بیماری لثه مقابله می کند: پلاک ها به طور طبیعی از باکتری ها و مواد غذایی بر روی دندان های شما جمع می شوند. فرورفتگی های دندان و لثه ها در صورت عدم درمان می توانند آلوده و ملتهب شوند و در نتیجه باعث التهاب لثه (بیماری پریودنتال) گردند.
- تازه کردن نفس: راهی بهتر دیگری برای شروع روز خود با تنفسی تازه و خنک وجود ندارد. برخی از دهانشویه ها نه تنها رایحه ای تازه کننده به دهان شما اضافه می کنند، بلکه باکتری های عامل بوی بد دهان را نیز از بین می برند.
- آفت دهان و خرابی های دندان را تسکین می دهد: دهانشویه می تواند با سم زدایی در ناحیه، آفت دهان (زخم و قرحه کوچک به‌خصوص در دهان) را تسکین داده و نیز مقدار باکتری هایی که باعث تحریک محل می شوند را کاهش می دهد. شستشو با آب نمک برای زخم های آفت دهان نیز موثر است.
- خطر ایجاد حفره در دندان ها را کاهش می دهد: فلوراید با تقویت و محافظت از مینای دندان، نمک زدایی دندان ها را کاهش می دهد.
- محافظت در دوران حاملگی: از آنجا که تغییرات هورمونی منجر به خطر بیشتر التهاب لثه می شود، در این مدت خانم های باردار بیشتر از حد طبیعی در معرض خطر التهاب لثه هستند. عفونت های باکتریایی که باعث بیماری جدی پریودنتال می گردند، به احتمال زیاد می توانند منجر به وزن کم نوزاد هنگام تولد و نیز زایمان زودرس شوند.
جوانب منفی استفاده از دهانشویه
البته هنگام استفاده از دهانشویه باید نکات منفی آن را نیز در نظر گرفت. مسلماً بیشتر موارد منفی ناشی از استفاده دهان شویه زمانی خود را نشان می دهد که آن دهانشویه حاوی الکل باشد.
- پیوندهای احتمالی با سرطان دهان: همیشه بحث در مورد وجود یا عدم وجود احتمال شکل گیری سرطان دهان بخاطر استفاده از دهانشویه حاوی الکل وجود داشته است. اگرچه برخی از متخصصان استفاده از دهان شویه را برای از بین بردن میکروب های ایجاد کننده التهاب لثه توصیه می کنند، اما شما باید قبل از استفاده از دهانشویه حاوی الکل با دندانپزشک خود صحبت کنید.
- افزایش حساسیت دندان: الکل موجود در برخی از دهان شویه ها به تدریج لایه مخاط را ازبین برده و دندان ها را آسیب پذیر می کند. این عامل می تواند حساسیت زیادی ایجاد کند.
- مزایای خمیر دندان را کاهش می دهد: گاهی اوقات ممکن است بین مواد شیمیایی موجود در خمیردندان و مواد شیمیایی موجود در دهانشویه تعامل و واکنش شیمیایی شکل گیرد و این بدان معنی است که این امر مزایای جداگانه ی یکدیگر را دفع می کنند. دندانپزشکان توصیه می کنند 30 دقیقه بین مسواک زدن و استفاده از دهانشویه فاصله بگذارید.
مواقعی که باید از دهانشویه استفاده کنید
عدم استفاده از دهان شویه برای سلامتی شما ضرری نخواهد داشت. هنوز هم برخی از دلایل اساسی وجود داشته که چرا بسیاری از دندانپزشکان دهانشویه را توصیه می کنند و اگر از موارد زیر رنج می برید بهتر است از آن استفاده کنید:
- بیماری های مربوط به لثه
- پوسیدگی دندان
- بوی بد دهان
- بیماری پریودنتال ناشی از بارداری
- حفره های دندانی
- تجمع باکتری بخاطر جراحی های دندانپزشکی اخیر
شرایطی که نیازی به دهانشویه ندارید:
- جایگزینی مناسب برای مسواک زدن دندانها نیست.
- در حقیقت بیماری های دندان، بوی بد دهان یا پوسیدگی دندان را درمان نمی کند. این ماده برای ارتقا سلامت دندان ها یا برای ازبین بردن بوی بد دهان موثر است.
- برای کودکان خردسال زیر 6 سال مناسب نیست.
روش صحیح استفاده از دهانشویه ضد پلاک
استفاده منظم از دهانشویه می تواند برای سلامت دهان و دندان شما بسیار مفید باشد. هنوز هم بسیاری از افراد هستند که از دهان شویه به اندازه کافی بطور صحیح و موثر برای استفاده از مزایای آن بهره نمی برند. اگر قصد افزودن یا مصرف دهان شویه در روند بهداشت دندان خود را دارید، موارد دیگری وجود دارد که باید دفعه بعدی که خواستید از آن استفاده کنید به خاطر داشته باشید:
شما باید حداقل 60 ثانیه آن را غرغره کرده و در دهان خود بچرخانید. بیشتر مواد شیمیایی موجود در دهانشویه بعد از1 دقیقه اول فعال می شوند. در مدت زمان کمتر از 1 دقیقه، شما فقط دارید بیهوده محلول را در دهان خود می چرخانید و تف می کنید.
از دهان شویه در کنار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن استفاده کنید. به یاد داشته باشید که دهان شویه به سلامت دهان شما کمک می کند، پس درمانی برای همه مشکلات دهان و دندان شما نیست!
سمت تهیه دهانشویه های بدون الکل بروید. بیشتر مشکلات مرتبط با دهانشویه از الکل زیاد آنها (مدل هاب الکل دار) ناشی می شود. استفاده از دهانشویه بدون الکل، در حالی که هنوز مراقبت های لازم را انجام می دهید، برای لثه ها و دندان های شما ایمن تر خواهد بود.
با دندانپزشک خود مشورت کنید که بهترین دهانشویه برای شما چیست. هیچ کس بهتر از دندانپزشک شما نمی داند که دندان شما به چه مراقبت هایی نیاز دارد. وی می تواند نوع خاصی از دهانشویه را برای اطمینان از سلامت دهان و دندان به شما توصیه کند.
4 نکته برای جلوگیری از تجمع پلاک و جرم
وقتی جرم روی دندان های شما ایجاد می شود، جرم گیری تنها راه خلاص شدن کامل از آن است. دندانپزشک قادر خواهد بود این فرآیند را با استفاده از ابزارهای ویژه برای تراشیدن جرم از تمام نواحی دهان شما انجام دهد. با این حال، جلوگیری از ایجاد پلاک و جرم بسیار آسان تر از پروسه درمان است. این 4 نکته را دنبال کنید تا به طور کلی از تجمع جرم و رسوب در دندان هایتان پیشگیری کرده باشید:
نکته 1: به طور مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید
اطمینان حاصل کنید که روزانه دو بار به مدت حدود 2 دقیقه مسواک می زنید. حتی نواحی سختی که مکان مناسبی برای تجمع میکروب است را نیز مسواک بزنید. در مرحله بعد حتما از نخ دندان استفاده کنید تا ذرات غذایی را که بین دندان ها گیر کرده اند از بین ببرید. این دو مرحله را نمی توان در روال معمول مراقبت از دندان خود نادیده بگیرید.
نکته 2: خمیر دندان کنترل کننده جرم و خمیر دندان فلوراید را انتخاب کنید
فلوراید برای کمک به ترمیم آسیب مینای دندان ضروری است. مواد تشکیل دهنده خمیردندان خود را بررسی کرده تا مطمئن شوید حاوی فلوراید و سایر مواد ضد باکتری است.
نکته 3: دهان خود را دو بار در روز با استفاده از دهانشویه شستشو دهید
دو بار در روز از دهانشویه استفاده کنید. برای تمیز نگه داشتن دهان و مبارزه با باکتری های ایجاد کننده پلاک، به مدت 30 ثانیه محلول دهانشویه ضد جرم را در دهان خود بچرخانید. دهان شویه به قسمت هایی از دهان شما می رسد که مسواک تان نمی تواند، در نتیجه با میکروب های سراسر دهان شما مبارزه می کند.
نکته 4: درست بعد از خوردن غذا دندان های خود را تمیز کنید
غذاهای شیرین و نشاسته ای به رشد میکروب ها کمک می کند، به همین دلیل مطمئن شوید که بلافاصله پس از خوردن غذا دندان های خود را تمیز نگه دارید.
