مراقبت بعد از ارتودنسی: نخ دندان، مسواک، تغذیه، بایت توربو و ریتینر
اگر شما از ارتودنسی استفاده میکنید باید بدانید که مراقبت از دندان‌ها در زمان استفاده از ارتودنسی بسیار دشوارتر خواهد شد. هنگامی که شما از بریس استفاده میکنید بین دندان و بریس و فاصله بسیار کوچکی ایجاد میشود که باعث تجمع مواد غذایی و سایر خوراکی‌ها میشود که این امر ریسک به وجود آمدن پلاک و بروز مشکلات دندانی را افزایش خواهد داد. به همین دلیل مسواک زدن دندان‌ها پس از هر وعده غذا و شستشوی آنها با دهان شویه و استفاده از نخ دندان یک مرتبه در روز کاملاً ضروری میباشد. شاید این موارد خسته کننده به نظر برسند اما عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث بروز مشکلات جدی در حفره دندان میشود و به همین دلیل احتمال به وجود آمدن لکه روی دندان و یا مشکلات جدی دهان افزایش خواهد یافت. مراقبت بیشتر از دندان و ارتودنسی مساله مهمی است که همه افرادی که از ارتودنسی استفاده می‌‌کنند باید به آن توجه ویژه داشته باشند.
مراقبت بعد از ارتودنسی
ارتودنسی علاوه بر بهبود ظاهر دندان‌ها و به وجود آوردن لبخندی زیبا نقش مهمی را در اصلاح شلوغی و بدشکلی دندان ایفا میکند. اصلاح شلوغی دندان و بایت یا به عبارتی مال اکلوژن اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات دیگری از قبیل تشکیل پلاک در اطراف دندان‌های شلوغ شود و ریسک بروز التهاب لثه و پوسیدگی دندان را افزایش دهد. مراقبت صحیح از دندان و ارتودنسی باعث میشود که احتمال آسیب دیدگی بریس و دندان کاهش پیدا کند و استفاده از بریس هیچ مشکلی را برای بیمار به وجود نیاورد. آشنایی با اصول مراقبت از ارتودنسی به بیمار کمک میکند سلامت دندان و لثه خود را در طول درمان تضمین کند.
استفاده از مسواک و نخ دندان
تمیز کردن دقیق دندان‌ها در طول درمان با ارتودنسی اهمیت زیادی دارد زیرا پلاک و باکتری به راحتی در فاصله بین دندان و ارتودنسی گیر می‌افتند. پیروی کردن از موارد زیر باعث میشود که استفاده از مسواک و نخ دندان ساده و موثر باشد.
- برای مسواک زدن آماده شوید و قطعات پلاستیک و متحرک ارتودنسی را خارج کنید.
- بریس خود را تمیز کنید. مسواک خود را با زاویه ۴۵ درجه روی دندان و بریس خود قرار دهید تا بتوانید سیم و براکت‌ها را تمیز نمایید. باید از قسمت بالای براکت‌ها شروع به تمیز کردن نموده و سپس به سمت پایین مسواک خود را حرکت دهید. برای مثال زدن و تمیز کردن دندان و ارتودنسی خود و صبور باشید تا پلاک و جرم بین دندان به طور کامل برطرف شود سپس این مرحله را برای دندان‌های ردیف پایین نیز تکرار کنید.
- دندان‌های خود را به صورت مجزا مسواک زده و تمیز کنید. برای این کار باید مسواک خود را با زاویه ۴۵ درجه در امتداد خط لثه قرار دهید سپس هر دندان را به مدت ۱۰ ثانیه مسواک بزنید. سپس با ایجاد فشار خفیف به صورت چرخشی به تمیز کردن دندان خود بپردازید و این مرحله را ۱۰ ثانیه تکرار کنید. سطوح داخلی و خارجی دندان‌ها را به همین شیوه تمیز کنید.
- روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید و از دندان پزشک خود بخواهید نحوه استفاده از نخ دندان برای دندان‌های ارتودنسی شده را به شما آموزش دهد یا آنکه از دستورات نوشته شده روی بسته محصول پیروی کنید. ممکن است شما ترجیح دهید از نخ دندان مخصوص دندان ارتودنسی شده و محصولات مشابه استفاده کنید.
- دهان و دندان خود را با دهان شویه یا آب تمیز کنید و سپس دندان و ارتودنسی خود را در آیینه ارزیابی نمایید.
- در فواصل زمانی مشخص به دندانپزشک و متخصص ارتودنسی خود مراجعه نمایید.
به طور منظم به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید
در طول درمان با ارتودنسی شما باید در فواصل زمانی مشخص به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا به تنظیم بریس و براکت بپردازد. پس از هربار تنظیم کردن ارتودنسی ممکن است شما به مدت کوتاهی دچار مقدار کمی درد و ناراحت شوید اما در صورتی که درد شدید باشد باید به پزشک خود اطلاع دهید. بروز هرگونه نگرانی در ارتباط با ارتودنسی یا شکستگی نقاط مختلف آن به معنای مراجعه فوری به متخصص ارتودنسی میباشد. مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی در طول درمان اهمیت بسیار زیادی دارد تا دندانپزشک بتواند مشکلات مرتبط با دندان و لثه از قبیل پوسیدگی دندان یا علائم بیماری لثه را به موقع تشخیص دهد. ممکن است پزشک در طول درمان با ارتودنسی از درمان با فلوراید نیز بهره بگیرد تا محافظت بیشتری از سطح دندان‌ها به عمل بیاید و شما دچار پوسیدگی دندان نشوید. روش‌های خانگی مراقبت از دهان و دندان توسط پزشک گوشزد می‌شوند و در صورت نیاز به ایجاد تغییرات در برنامه روزانه باید از موارد ارائه شده پیروی کنید. به طور کلی پیروی کردن از دستورات پزشک بسیار ضروری میباشد.
غذا
در اکثر موارد حدود دو هفته طول می‌‌کشد تا بیمار به ارتودنسی خود عادت کند و به همین دلیل در این دوران بهتر است از غذاهای نرم استفاده نماید که نیاز چندانی به جویدن ندارند. پس از آن که بیمار توانست به ارتودنسی خود عادت کند میتواند از انواع مختلف مواد غذایی استفاده کند. در دو هفته اول استفاده از غذاهای سفت و چسبناک و خوراکی‌هایی که نیاز به جویدن بیشتری دارند ممنوع میباشد. بهتر است بیمار از غذاهای نرم مانند بستنی، کارامل، انواع سوپ، ماست، پوره سیب زمینی و مواردی از این قبیل استفاده کند اما استفاده از پاپ کورن، بادام، میوه‌های یخ زده، شکلات و آبنبات و آدامس ممنوع است. در مرحله دوم تنظیم کردن و ارتودنسی مجدد بیمار به مصرف غذاهای خاص نیاز و خواهد داشت که باید از مصرف خوراکی‌های سفت و سخت که نیاز به جویدن زیادی دارند اجتناب کند. برخی از این غذاها عبارتند از سبزیجات خام، گوشت و خوراکی‌های مشابه. به تدریج و با بهبود درد حاصل از تنظیم ارتودنسی بیمار میتواند مجدداً به مصرف غذای دلخواه خود بپردازد. اجتناب از مصرف این مواد خوراکی به موفقیت فرآیند درمان کمک میکند اما توجه نکردن به این مسئله باعث شکستگی براکت و سیم میشود که بیمار به جلسات درمانی بیشتری نیاز خواهد داشت و روند پیشرفت او به تأخیر می‌‌افتد.
توجه کردن به وضعیت بایت
در مراحل ابتدایی درمان و قبل از آنکه دندان‌ها شروع به حرکت نمایند ممکن است بیمار احساس کند در نقاط مختلف دهان، بایت او روی بریس قرار می‌گیرد. بروز این پدیده طبیعی نیست و دندانپزشک به منظور جلوگیری از بروز چنین مشکلی وسیله خاصی که بایت توربو نام دارد استفاده میکند که باعث باز شدن بایت خواهد شد و در نقاط خاص دهان نقش محافظ را ایفا میکند تا آنکه دندان‌ها در محل مناسبی قرار بگیرند. دندانپزشک میتواند این فرایند را در کنار مواد مخصوصی انجام دهد که برخی از آنها رنگ روشن و انعطاف پذیری دارند، برخی دیگر به رنگ دندان و برخی دیگر به رنگ آبی دیده می‌شوند. همیشه به وضعیت بایت خود دقت کنید و در صورت بروز هرگونه مشکلی باید به متخصص ارتودنسی اطلاع بدهید تا پزشک شما بتواند به تنظیم وایت پردازد و از بروز مشکلات مرتبط با شکستگی ارتودنسی و تأخیر در فرآیند درمان جلوگیری کند.
فضا نگه دارنده
پس از اتمام فرایند درمان با بریس، مرحله درمان با فضا نگه دارنده شروع میشود که در این مرحله پزشک به منظور جلوگیری از برگشتن دندان‌ها به جای اولیه خود از فضا نگه دارنده استفاده خواهد کرد. استفاده از فضا نگه دارنده باعث حفظ موقعیت جدید دندان‌ها خواهد شد. فضا نگه دارنده به صورت یک قطعه ثابت و متحرک وجود دارد که معمولاً با توجه به شرایط دهان و دندان هر بیمار ساخته میشود. فضا نگه دارنده معمولاً از جنس پلاستیک روشن میباشد که دارای چند سیم نازک است که به ایجاد راحتی در بیمار کمک میکند. زمان استفاده از فضا نگه دارنده در همه بیماران یکسان نیست و به نوع درمان ارتودنسی و سن بیمار بستگی دارد. مراقبت صحیح از فضا نگه دارنده آخرین مرحله در فرآیند موفقیت آمیز درمان ارتودنسی میباشد و در صورتی که طبق دستور پزشک مورد استفاده قرار نگیرد فرایند درمان طولانی شده یا با شکست مواجه میشود. انواع مختلفی از فضا نگه دارنده وجود دارد که هر یک از آنها برای درمان انواع مختلفی از مشکلات دندانی تجویز می‌شوند. متخصص ارتودنسی با توجه به ماهیت مشکل بیمار و برنامه درمانی به تجویز یک نوع فضا نگه دارنده خاص خواهد پرداخت.
