روش صحیح نخ دندان کشیدن: ازبین بردن هرچه بیشتر پلاک و جرم دندانها

بیماری لثه از خط لثه و بین دندان‌ها شروع می‌شود. استفاده‌ی روزانه از نخ دندان بخش مهمی از برنامه‌ی مراقبت از بهداشت دهان برای کمک به رفع پلاک‌های قسمت‌هایی که مسواک به راحتی آنجا نمی‌رسد است. اما برای اینکه استفاده از نخ دندان بیشترین فایده را داشته باشد، فرد باید به درستی از نخ دندان استفاده کند.

روش استفاده‌ی صحیح از نخ دندان

این که فرد نخ دندان می‌کشد کار بسیار پسندیده‌ای است. اما برای تاثیر بیشتر و حذف موثر پلاک‌ها از روی دندان‌ها، باید روش صحیح استفاده از نخ دندان را دانست. از آنجا که هنگام استفاده از نخ دندان، فرد انگشت خود را در دهانش می‌کند، باید قبل از تماس دست با نخ دندان، دست‌های خود را بشوید. استفاده‌ی صحیح از نخ دندان شامل چهار مرحله می‌باشد که عبارتند از:

پیچیدن نخ دندان دور انگشت

45 سانتی متر از نخ دندان را دور انگشت میانی یا انگشت سبابه‌ی یک دست و مقدار کمی از نخ را دور انگشت سبابه یا انگشت میانی دست دیگر بپیچید (استفاده از انگشت میانی باعث می‌شود انگشت سبابه برای حرکت دادن نخ آزاد باشد.) ممکن است 45 سانتی متر مقدار زیادی به نظر برسد اما باید نخ دندان آنقدر بلند باشد که فرد بتواند برای تمیز کردن هر دندان از قسمت تمیز نخ استفاده کند. نخ دندان را بین انگشت شست و سبابه محکم بگیرید به نحوی که دو و نیم تا پنج سانتی متر از نخ بین انگشتان قرار داشته باشد. از انگشتان شست برای هدایت نخ بین دندان‌های بالا استفاده کنید.

هدایت

دو و نیم تا پنج سانتی‌متر از نخ دندان را محکم بین انگشتان نگه دارید. از انگشت سبابه برای هدایت نخ بین دندان‌های پایین استفاده کنید.

حرکت دادن نخ

با انجام حرکت زیگزاگی به آرامی نخ دندان را بین دندان‌ها حرکت دهید. مراقب باشید که نخ به صورت ناگهانی و با ضربه بین دندان‌ها حرکت نکند. نخ را دور دندان پیچیده و در همان حال حرکتی همچون حرف C را با نخ انجام دهید.

لغزاندن نخ

نخ دندان را بین سطح دندان و زیر خط لثه به بالا و پایین بلغزانید و فراموش نکنید که قسمت عقب هر دندان را نیز نخ بکشید. برای هر دندان، از قسمت تمیز نخ دندان استفاده کرده و قسمت استفاده شده را دور انگشت دست دیگر بپیچید. از انگشت شست خود برای هدایت نخ دندان استفاده کنید. از این روش می‌توان برای هر نوع نخ دندان، از جمله نخ‌های با موم، بدون موم، اسفنجی یا دنتال تیپ (نخ‌ دندان نواری) استفاده کرد. اگر به روش صحیح نخ دندان بکشید، نوع نخ دندان چندان اهمیتی نداشته و فقط یک سلیقه‌ی شخصی است. نخ دندان انواع مختلفی دارد که می‌توانید از بین آنها نخ مناسب برای خود و اعضای خانواده را انتخاب کنید. می‌توانید کشیدن نخ دندان را از دندان‌های بالا، دندان‌های پایین، دندان‌های جلو و یا حتی دندان‌های عقب شروع کنید. فقط باید تمام دندان‌ها، و حتی پشت آخرین دندان‌های بالا، پایین، راست و چپ را نخ بکشید. و فراموش نکنید زیر لثه‌ها و در امتداد دو طرف دندان‌ها و لبه‌های فضاهای خالی به جا مانده از دندان‌های از دست رفته را نیز نخ بکشید زیرا باقی مانده غذاها در این قسمت‌ها نیز باقی می‌مانند. استفاده‌ی صحیح از نخ دندان به حذف ذرات غذا و پلاک‌های بین دندان‌ها و حفظ بهداشت دندان کمک می‌کند.

استفاده از گیره‌ی نخ دندان

اگر از گیره‌ی دستی نخ دندان استفاده می‌کنید، روش کار همان طور که قبلا توضیح داده شد، می‌باشد. گیره را محکم گرفته و سر نخ را به زاویه‌ای که روبه محل شروع کشیدن نخ است (دندان‌های بالا یا پایین) نگه دارید. نخ را به آرامی بین دو دندان هدایت کرده و از ضربه زدن یا حرکت ناگهانی خودداری کنید. مانند نخ‌های معمولی، در این نخ نیز باید از حرکت زیگزاگی استفاده کنید. نخ را دور دندان پیچیده و آن را زیر خط لثه و در امتداد سطوح دندان‌ها حرکت دهید.

استفاده از گیره‌ی برقی  نخ دندان

هنگام استفاده از گیره‌ی برقی نخ دندان نیز از روش‌هایی که قبلا توضیح داده شد استفاده می‌شود. به آرامی نخ دندان را به محل مورد نظر هدایت کرده و آن را با حرکت زیگزاگی به جلو و عقب حرکت دهید. اگر در دسترسی به قسمت‌های پشتی دندان‌های عقب مشکل دارید می‌توانید از برخی گیره‌های نخ دندان که دارای یک دسته‌ی زاویه‌دار برای دسترسی راحت‌تر به این قسمت‌ها هستند، استفاده کنید.

استفاده از نخ دندان برای اطراف ابزارهای دندانی

اگر بریس یا دیگر ابزارهای دندانی روی دندان شما نصب است، برای اجتناب از گیر کردن نخ به سیم‌ها یا براکت‌ها باید از نحوه‌ی صحیح کشیدن نخ دندان آگاه باشید. می‌توانید از نخ‌های مخصوص ارتودنسی، که انتهای سفتی داشته و به آسانی زیر سیم‌های اصلی بریس‌ها (که اصطلاحا سیم‌های قوس دار نامیده می‌شوند) حرکت می‌کنند، استفاده کنید. یا می‌توانید یک فلاس تریدر (سوزن نخ دندان) بخرید. فلاس تریدر وسیله‌‌ی انعطاف پذیری است که یک انتهای آن نوک تیز و انتهای دیگر آن دارای یک حلقه است . برای استفاده از فلاس تریدر، 45 سانتی متر از نخ دندان را از حلقه رد کنید. سپس انتهای نوک تیز را زیر سیم اصلی برده  و کمک کنید تا نخ زیر سیم برود. زمانی که نخ در محل مورد نظر قرار گرفت، با استفاده از همان اصولی که برای نخ‌های استاندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد، بین دندان‌ها را تمیز کنید.

به آرامی نخ دندان بکشید

استفاده از روش‌های نادرست برای کشیدن نخ دندان باعث ایجاد عوارضی می‌شود و فرد باید تا اتمام کار کاملا به آرامی کار کند، مخصوصا زمانی که از گیره‌ی نخ دندان برقی استفاده می‌کند. حتما نحوه‌ی استفاده از گیره‌ی نخ دندان برقی را یاد گرفته و اگر سوالی در مورد نحوه‌ی استفاده از آن دارید از دندان پزشک کمک بگیرید.

زمان شروع استفاده از نخ دندان برای کودکان 

استفاده از نخ دندان برای کودک را باید از زمان رشد دندان‌های شیری کودک آغاز کرد. از سن دو تا شش سالگی که دندان‌های کودک یکی یکی در کنار هم شروع به رشد می‌کنند، والدین باید عادت استفاده‌ی روزانه از نخ دندان را در کودک ایجاد کنند. با رشد کودک، می‌توان نحوه‌ی استفاده از نخ دندان را به او آموزش داد. کودکان معمولا در سن 10 سالگی یاد می‌گیرند خودشان نخ دندان بکشند. برای اینکه کودک متوجه اهمیت استفاده از نخ دندان شود، تا زمانی که خودش بتواند از نخ دندان استفاده کند هر روز به طور منظم برای او نخ دندان بکشید. این کار باعث می‌شود زمانی که هنوز دندان‌های شیری نیفتاده‌اند کودک به استفاده از نخ دندان عادت کند و هنگامی که دندان‌های دائمی رشد کردند، استفاده روزانه از نخ دندان به یکی از کارهای روزمره‌ی کودک تبدیل شده باشد. از یک نخ دندان نرم و انعطاف پذیر استفاده کنید تا به دندان‌ها و لثه‌ها صدمه نزند.

چگونگی شروع استفاده از نخ دندان برای کودک

سعی کنید دو طرف نخ را حلقه‌های کوچکی درست کنید تا انگشتان کودک به راحتی در آنها جا شوند. این کار باعث می‌شود که انگشتان در روزهای اول که کودک هنوز نحوه‌ی صحیح گرفتن نخ را بلد نیست راحت‌تر بتواند نخ را بگیرد. سپس انجام مراحل زیر را به کودک آموزش دهید:

·        45 سانتی متر از نخ دندان را گرفته و بیشتر آن را دور هر انگشت میانی پیچیده و یک اینچ را بین انگشتان آزاد بگذارید.

·        با استفاده از انگشت شست و سبابه‌ی خود نخ را محکم گرفته و به آرامی نخ را بین دندان‌های کودک به سمت پایین حرکت دهید. مراقب باشید به لثه‌های کودک ضربه نزنید.

·        نخ را به شکل "C" دور هر دندان پیچیده و به آرامی آن را در اطراف هر دندان و همچنین  زیر خط لثه  به بالا و پایین حرکت دهید. برای هر دندان از قسمت تمیز نخ استفاده کنید.

اگر در اولین روزهای استفاده از نخ دندان، دندان‌های کودکتان کمی خونریزی کرد نگران نباشید- این حالت کاملا طبیعی است. پس از چند روز استفاده از نخ دندان، لثه‌ها سالم‌تر شده و خونریزی متوقف می‌شود. اما اگر خونریزی ادامه یافت، به یک دندان پزشک مراجعه کنید.