روشهای پیشگیری و درمانهای مختلف بیماری لثه:عفونت،التهاب(ژینژیویت)

التهاب لثه یک بیماری دندانی معمول است که در اثر ایجاد پلاک روی دندان‌ها و خط لثه اتفاق می‌افتد. اگر بیماری لثه درمان نشود، ممکن است منجر به از دست رفتن دندان و تحلیل استخوان فک گردد. انواع درمان‌های حرفه‌ای و درمان‌های خانگی برای درمان التهاب لثه در دسترس هستند. همچنین بیماران می‌توانند با رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه، از بیماری لثه جلوگیری کنند. این بیماری یک عفونت بافت نرم است، یعنی بافتی که دندان را در جای خود نگه می‌دارد. علائم شامل قرمزی، تحریک، خونریزی و تورم لثه می‌باشد. همچنین ممکن است بیماران دچار آفت‌های دهان، تحلیل لثه و بوی بد دهان شوند. این وضعیت در اثر تجمع پلاک روی دندان‌ها و اطراف خط لثه ایجاد می‌شود.

چه کسی در معرض خطر بیماری لثه است?

همه افراد به صورت بالقوه در معرض ایجاد مشکلات لثه قرار دارند. اگر از مسواک و نخ دندان به طور موثر استفاده نمی‌کنید، بافت لثه تان ممکن است دچار عفونت و التهاب شود، که منجر به برخی از بیماری‌های پریودنتال (آدامس) می ‌گردد. افرادی که در معرض خطر بیشتری برای التهاب لثه قرار دارند (شامل کسانی هستند که از تنباکو استفاده می‌کنند، بیماران مبتلا به سرطان که تحت درمان شیمی درمانی هستند و زنان دچار تغییرات هورمونی مانند دوران بلوغ، قاعدگی ، حاملگی و یائسگی.

سوء تغذیه، داروهای خاص، استرس، بیماری‌های سیستمیک، دندان قروچه، چاقی و ژنتیک نیز می‌تواند منجر به التهاب لثه شوند. علاوه بر این، 70 درصد از افراد در سن 65 سال و بالاتر دارای برخی از انواع تورم لثه هستند

دندانپزشکان چگونه جینجیویتی را تشخیص می‌دهند?

جینجیویتی یک تشخیص بالینی است. این گفته به این معنی است که دندانپزشک با شنیدن تاریخچه پزشکی و دندان پزشکی فرد و انجام معاینه دهان می‌تواند به تشخیص بیماری برسد. آزمایشات خون، اشعه ایکس و نمونه گیری از بافت ممکن است برای افرادی که به درمان اولیه پاسخ نمی‌دهند، در نظر گرفته شود. با این حال، فرد باید برای وجود بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث ایجاد جینجیویتی شود، بررسی گردد.

درمان‌های حرفه ای غیر جراحی

درمان دندانپزشکی حرفه‌ای عفونت لثه را کنترل می‌کند و سلامت دهان را بهبود می‌بخشد. روش‌های درمان بسته به میزان بیماری متفاوت است و شامل مداخلات غیر جراحی و جراحی برای بیماران خواهد بود.

جرمگیری

اولین گام درمان برای بیماری لثه در مراحل ابتدایی، تمیز کردن عمیق دندان است که به جرمگیری شناخته می‌شود. این روش متفاوت از یک فرآیند تمیز کردن عادی است که معمولا در بالای خط لثه انجام می‌شود.

در طول درمان جرمگیری، متخصصین دندانپزشکی از ابزارهای مخصوص دستی یا دستگاه‌های اولتراسونیک استفاده می‌کنند تا پلاک را از خط لثه و ناحیه بین دندان‌ها و لثه‌ها پاک کنند. در طی درمان جرمگیری، دندانپزشکان از ابزار جرمگیری برای حذف پلاک و تارتار از ریشه‌های دندان استفاده می‌نمایند. این تکنیک به لثه‌ها کمک می‌کند  تا دوباره به دندان‌ها متصل شوند. روش‌های جرمگیری ممکن است به بیش از یک مراجعه به دندانپزشک و پس از آن قرار ملاقات‌هایی برای پیگیری روند نیاز داشته باشد تا از بهبودی مناسب و مستمر سلامت لثه اطمینان حاصل شود.

داروها و دهانشویه‌ها

دندانپزشکان ممکن است دارو یا دهانشویه‌ای را به عنوان بخشی از درمان التهاب لثه تجویز کنند. تراشه‌های آنتی سپتیک و میکروکره‌های آنتی بیوتیک، ذراتی هستند که به داخل بخش‌های عفونی لثه وارد می‌شوند. این تراشه‌ها دارو را به آرامی در طول زمان آزاد می‌کنند، که به کاهش اندازه تجعات چرکی و از بین بردن پلاك و باكتری كمك می‌كند. به طور مشابه، ژل آنتی بیوتیک می‌تواند روی لثه استفاده شود. سرکوب کننده‌های آنزیم که به شکل قرص وجود دارند نیز ممکن است تجویز شوند. این قرص‌ها از تجزیه بافت لثه توسط انواع خاصی از آنزیم‌های دهان جلوگیری می‌کنند. برای عفونت‌های شدید لثه، آنتی بیوتیک‌های خوراکی تجویز می‌شوند.

پریودونتیت و روش‌های جراحی

موارد پیشرفته بیماری لثه مانند پريودنتيت ممکن است نياز به جراحی دهان داشته باشد. این موارد رایج‌ترین گزینه‌های درمان هستند:

• جراحی پیوند لثه شامل برداشتن بافت نرم از قسمت دیگری از دهان مانند کام، برای پوشش ریشه‌های نمایان دندان با بافت و جلوگیری از تحلیل استخوان یا پوسیدگی می‌باشد. این روش به کاهش حساسیت دندان کمک می‌کند.
• جراحی فلاپ اجازه می‌دهد تا متخصص بیماری‌های لثه، عفونت عمیق زیر خط لثه را از بین ببرد. در ابتدا برش کوچکی در لثه‌ها ایجاد می‌شود تا باکتری‌های زیرین برداشته شوند. سپس، هنگامی که بافت تمیز شد، آن را محکم در جای خود و اطراف دندان بخیه می‌کنند. این تکنیک به جلوگیری از تشکیل تارتار کمک می‌نماید.
• پیوند استخوان هنگامی انجام می‌شود که پریودنتیت استخوان اطراف ریشه دندان را دچار فرسودگی کرده باشد. پیوند ممکن است شامل قطعات کوچک استخوان برداشته شده از فک، لگن یا تیبیا باشد. همچنین ممکن است از استخوان‌های اهدایی یا مصنوعی استفاده شود. پیوند با نگه داشتن دندان به صورت ایمن در جای خود به جلوگیری از از دست رفتن دندان کمک می‌کند و همچنین به عنوان یک بستر برای رشد استخوان طبیعی عمل خواهد کرد.
• تولید هدایت شده بافت به رشد دوباره استخوان‌هایی که توسط باکتری‌ها از بین رفته بودند، کمک می‌کند. در طی این فرآیند، یک محصول زیست سازگار بین دندان و استخوان موجود قرار می‌گیرد. مواد منحصر به فرد مورد استفاده، از وارد شدن بافت ناخواسته به ناحیه بهبودی جلوگیری می‌کنند و اجازه می‌دهند که استخوان سالم رشد کند.

هزینه‌های درمان التهاب لثه

هزینه‌های درمان التهاب لثه بسته به نوع روش مورد نیاز متفاوت است. تمیزکردن عمقی با جرمگیری، تزریق آنتی بیوتیک، هزینه جراحی پیوند لثه بسته به میزان کار و درمان آنتی بیوتیک مورد نیاز متفاوت می‌باشد.

خطرات بیماری لثه

درمان حرفه‌ای برای رفع عفونت لثه به طور موثر طراحی شده است، اما بیماران باید نقش خود را ایفا کنند. مهم است که به دقت دستورالعمل‌های دندانپزشک را در مورد چگونگی بهبود بهداشت دهان و کمک به روند بهبود لثه در خانه دنبال کنید.

بیماران باید آنتی بیوتیک‌های تجویزی را به صورت مورد نیاز و مشابه پس از جرمگیری مصرف کنند، زیرا باکتری‌ها ممکن است پس از جرمگیری وارد جریان خون شوند، و لازم است که از هرگونه احتمال عفونت بیشتر جلوگیری شود. بیماران مبتلا به مشکلات سیستم ایمنی باید با متخصص دندانپزشکی خود صحبت کنند، زیرا ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عفونت قرار دادشته باشند.

هر روش جراحی با خطر برخی عوارض همراه است. هم روش حداقل تهاجمی و هم جراحی می‌تواند باعث ناراحتی دندان و لثه شوند، بنابراین دندانپزشکان ممکن است داروهای مسکن را برای کاهش درد توصیه کنند. صرف نظر از نوع مشکل، لازم است که مسواک زدن بین دندانی و نخ دندان کشیدن مناسب انجام شود تا از هر گونه مشکلات دندانپزشکی جلوگیری گردد.

درمان التهاب لثه در خانه

می‌توان التهاب لثه را با بهداشت دهان و دندان مناسب کاهش داد:

• همواره صبح و شب مسواک بزنید، بعد از ظهر نخ دندان بکشید و از دهان شویه ضد باکتریایی برای رفع باکتری‌ها استفاده کنید.
• دهانشویه آب نمک، روغن کشی، دهانشویه پراکسید هیدروژن و کمپرس کیسه‌های چای سیاه برخی از درمان‌های خانگی هستند که می‌توانند باعث کاهش تورم و ناراحتی لثه شوند. اگر درمان خانگی نتواند مفید واقع شود، به دنبال اقدام حرفه‌ای باشید زیرا بیماری لثه می‌تواند بدتر شود و در نهایت منجر به از دست رفتن دندان گردد. مطالعه التهاب لثه نشان داد که آب نمک در کاهش درد و تورم موثر است. ½ تا ¾ قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب گرم بریزید. محلول را به طور کامل مخلوط کنید، سپس آن را به مدت 30 ثانیه در دهان غرغره نمایید. مایع را بیرون بریزید و دو تا سه بار در روز تکرار کنید، توجه داشته باشید که آن را قورت ندهید.
• همچنین مهم است که بیش از حد یا به مدت طولانی از آب نمک استفاده نکنید زیرا می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد. علاوه بر این روغن نارگیل تقطیر شده هرگز نباید با پشت گلو تماس پیدا کند، زیرا ترکیب غلیظ آن می‌تواند منجر به سوختگی شود.
• برخی از افراد از عنصر اصلی تشکیل دهنده آسپیرین، یعنی اسید سالیسیلیک، برای مبارزه با بیماری‌های لثه استفاده می‌کنند. اما از این باید اجتناب شود زیرا اغلب می‌تواند منجر به سوختگی لثه شود.

روغن کشی دندان

یک مطالعه اخیر پزشکی نشان داد که استفاده از روغن نارگیل برای روغن کشی دندان باعث کاهش پلاک و نشانه‌های جینجیویتی می‌شود. یک یا دو قاشق چای خوری روغن نارگیل تقطیر شده تمام چیزی است که لازم دارید. برای تکمیل این فرآیند، روغن را حدود 20 تا 30 دقیقه غرغره کنید، سپس آن را بیرون بریزید. پس از شستشو با آب، دوباره تف کنید. بعد از آن، یک لیوان پر آب بنوشید، سپس مسواک بزنید.

پیشگیری از التهاب لثه

بهداشت دهان و دندان مناسب و مداوم مؤثرترین راه برای جلوگیری از به خطر افتادن سلامت لثه می‌باشد. بیماران همیشه باید طبق توصیه دندانپزشک خود مسواک بزنند و نخ دندان بکشند و از یک دهانشویه ضد باکتریایی استفاده کنند. راهنمایی‌های دیگر شامل تعویض مسواک هر سه ماه یک بار و استفاده از مسواک بین دندانی برای تمیز کردن بهینه خواهد بود. برخی از تغییرات شیوه زندگی نیز می‌توانند مفید باشند، از جمله:

• با مسواک زدن مرتب با مسواک نرم و برقی و استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید تایید شده توسط دندانپزشک، ایجاد پلاک می‌تواند به حداقل برسد. ثابت شده است که وجود تریکلوسان همراه با فلوراید تشکیل پلاک روی دندان‌ها را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
• یک بار نخ دندان کشیدن در روز، راه دیگری برای از بین بردن پلاک بین دندان‌ها و دیگر نواحی است که دسترسی به آن‌ها دشوار می‌باشد.
• بررسی‌های منظم توسط دندانپزشک نیز مهم است. دندانپزشک قادر به حذف پلاک و تارتار (پلاک سفت شده) خواهد بود که بیش از حد متراکم شده و پاک کردن آن با مسواک یا نخ دندان ممکن نیست.
• هنگامی که دندانپزشک پلاك را حذف می‌کند، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم موجب کاهش ایجاد پلاک می‌شود. حتی با رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان، پلاک دوباره تجمع پیدا خواهد کرد.
• نقایص دندانی، از قبیل روی هم افتادگی دندان‌ها، پر شدگی معیوب، و مشکلات روکش و دیگر ترمیم‌ها را اصلاح نمایید.
• از سیگار کشیدن اجتناب کنید
• مصرف قند و شکر را محدود کنید.
• آب فراوان بنوشید.

حتی با مراقبت‌های عالی دهان، اندکی پلاک در اطراف لثه‌ها ممکن است به تارتار تبدیل شود که باید توسط متخصص دهان و دندان برداشته شود. مراجعات منظم برای تمیز کردن دندانها از شکل گیری تارتار جلوگیری می‌کنند و به متخصص دندانپزشکی تان اجازه می‌دهد مراقب هر گونه نشانه‌ای از التهاب باشند.